Al een tijdje worstel ik met een knagende gedachte, eentje die glibberig en moeilijk te vangen is. Heb je ooit opgemerkt hoe religieuze hypocrisie en "Woke" activisme, ondanks hun schijnbare verschillen, een verontrustend aantal tekortkomingen delen? In hun kern lijken beide te struikelen over dezelfde fundamentele fout: het verwarren van performatieve deugd met de echte zaak. Dit is niet zomaar een casual observatie, het is een patroon dat iets diepers onthult over menselijk gedrag, geloofssystemen en de zoektocht naar morele status in de wereld van vandaag. Zoals Rob Henderson inzichtelijk opmerkt, zijn "luxueuze overtuigingen" ideeën die door elites worden aangenomen om morele superioriteit te signaleren zonder de persoonlijke kosten te dragen. Deze overtuigingen, of ze nu zijn gehuld in de taal van geloof of sociale rechtvaardigheid, geven prioriteit aan status boven inhoud, optiek boven impact. De religieuze hypocriet predikt vroomheid vanaf de kansel terwijl hij zijn positie uitbuit voor macht of winst, net als de "Woke" activist die gerechtigheid bepleit maar beleid steunt dat, soms, de gemeenschappen die ze zeggen te willen helpen, vervreemdt. Denk aan de Amerikaanse verkiezingen van 2024: Democratische bolwerken, die lange tijd als bastions van progressieve idealen werden beschouwd, zagen verrassende Republikeinse winsten, vooral in de arbeidersklasse en minderheidsgemeenschappen. Waarom? Velen voelden dat de retoriek van "vooruitgang" hol klonk als het ging om het aanpakken van hun geleefde realiteiten, economische worstelingen, criminaliteit of culturele ontkoppeling. De ironie is scherp: zowel de zelfingenomen prediker als de performatieve activist dragen hun overtuigingen als een masker, waarbij ze uiterlijkheden verwarren met betekenisvolle verandering. Deze cognitieve hypocrisie (waarbij daden woorden verraden) komt voort uit een diepere fout: het gelijkstellen van uiterlijk met werkelijkheid. De term "woke", oorspronkelijk geworteld in bewustzijn van systemische onrechtvaardigheid, is omgevormd tot een scheldwoord, gereduceerd tot een statussymbool voor sommigen en een karikatuur voor anderen. Sociale media versterken dit, waarbij complexe bewegingen worden omgevormd tot hashtags en snelle meningen. Een studie uit 2023 van Pew Research vond dat 62% van de Amerikanen gelooft dat sociale media politieke discussies meer performatief dan productief maken, waarbij gebruikers vaak virale invloed boven substantiële dialoog prioriteren. Evenzo gedijt religieuze hypocrisie in omgevingen waar morele pose, bijvoorbeeld publieke uitingen van vroomheid, persoonlijke verantwoordelijkheid overschaduwt. Beide gevallen onthullen een cyclus van lege gebaren: preken die niet vertalen naar medemenselijkheid, of activisme dat faalt in het aanpakken van systemische problemen zoals armoede of ongelijkheid op tastbare manieren. Maar hier wordt het interessant... en verontrustend. Deze gedeelde tekortkoming gaat niet alleen over individuen; het gaat over systemen die prestaties boven authenticiteit belonen. In religieuze instellingen krijgen leiders invloed door heiligheid uit te stralen, zelfs als hun daden in tegenspraak zijn met hun woorden. In "Woke" ruimtes komt invloed voort uit het signaleren van afstemming met de "juiste" oorzaken, zelfs wanneer die oorzaken losstaan van de behoeften van de gemarginaliseerde. Het resultaat? Een morele markt waar deugd de valuta is, en de luidste stemmen vaak het minste te verliezen hebben. Henderson's kader van "luxueuze overtuigingen" is hier bijzonder veroordelend: elites kunnen zich veroorloven om te pleiten voor het afschaffen van de politie of open grenzen omdat ze in omheinde gemeenschappen wonen of hun kinderen naar privéscholen sturen. Ondertussen dragen de arbeidersgemeenschappen die ze zeggen te vertegenwoordigen de gevolgen van onbedoelde consequenties. Dus, wat is het alternatief? Als performatieve deugd het probleem is, dan moet echte impact, geworteld in nederigheid en verantwoordelijkheid, het antwoord zijn. Maar dat vereist het onder ogen zien van ongemakkelijke waarheden. Voor de gelovigen betekent het dat ze geleefde geloof boven publieke uitingen moeten prioriteren. Voor de activist betekent het luisteren naar de gemeenschappen die ze dienen in plaats van te prediken vanuit een ivoren toren. En voor ons allemaal betekent het dat we onze eigen motieven in twijfel moeten trekken: Zoeken we naar waarheid, of jagen we de kick na om gezien te worden als "goed"?