Sztuka przejmowania partii: Jak amerykańska polityka opiera się na kooptacji, a nie konsensusie Amerykańska polityka nie zmienia się poprzez konsensus. Zmienia się poprzez przejęcie. Każda generacja polityk lub frakcja przejmuje kontrolę nad machiną głównej partii — jej darczyńcami, procesem nominacyjnym i narracją — i przekształca jej duszę na swój obraz. Historycy nazywają to realignment. Ludzie z wewnątrz nazywają to reformą. Ale uczciwy termin to kooptacja: sztuka przekształcania instytucji, zanim ta zdąży zorientować się, że została zastąpiona. To, co większość wyborców postrzega jako nagłe ideologiczne „wahania” — populistyczne wzloty, postępowe fale, narodowe reakcje — w rzeczywistości są powolnymi, wyrachowanymi przejęciami władzy w partiach, które odmawiają śmierci. System dwupartyjny przetrwał nie dlatego, że jest stabilny, ale dlatego, że można go nieustannie przejmować. Historia Republikanów: Bunt jako sposób na życie GOP spędziło ostatnie 60 lat doskonaląc polityczną samokannibalizację. W 1964 roku Barry Goldwater poprowadził pierwszy nowoczesny zamach stanu — usuwając moderatów Rockefellera i ogłaszając konserwatyzm moralną sprawą. Przegrał wybory w przytłaczającym stylu, ale otworzył partię. Jego opór zasiał Nową Prawicę, udowadniając, że nieudany buntownik może nadal wygrać przyszłość, jeśli kontroluje przekaz. Ronald Reagan udoskonalił bunt Goldwatera w religię. Z uśmiechem i teleprompterem zastąpił starą ostrożność fiskalną mieszanką ekonomii podażowej, ewangelikalnego optymizmu i wojskowego stylu. Pod rządami Reagana konserwatyzm przestał być filozofią rządzenia i stał się tożsamością narodową. Potem przyszedł Donald Trump, który wyciągnął optymizm Reagana i zostawił tylko id. Jego populizm „America First” — cła, mury, przysięgi lojalności — dopełnił cyklu, który rozpoczął Goldwater: partia małego rządu stała się partią żalu. Do 2024 roku, kiedy lojaliści Trumpa skonsolidowali kontrolę nad Krajowym Komitetem Republikańskim, GOP nie była już koalicją konserwatystów. Była markowym ruchem — franczyzą osobowości udającą partię. Nawet powstanie Tea Party w 2009 roku, często romantyzowane jako spontaniczne, było próbą dla Trumpizmu: zdecentralizowanym buntem, który zastraszał moderatów, oczyszczał prymarny proces i uczył konserwatystów, że przeszkadzanie to władza. Długa historia GOP pokazuje, że kooptacja nie jest anomalią w amerykańskiej polityce. To tradycja. Historia Demokratów: Kiedy moralność staje się ruchem Demokraci mają swój własny cykl buntu, chociaż ukrywa się on pod językiem moralnego postępu. W 1896 roku przemówienie Williama Jenningsa Bryana „Krzyż Złota” zdetonowało starą, przyjazną bankierom establishment demokratyczny i zastąpiło go agrarnym populizmem. Partia standardu złota Grovera Clevelanda stała się partią „zwykłego człowieka”. To było mniej ewolucją, a bardziej egzorcyzmem. Pokolenie później maszyna Luizy Longa pokazała, co się dzieje, gdy redystrybucja spotyka się z autokracją — populistyczne przejęcie tak całkowite, że „partia” oznaczała po prostu Longa. Lekcja pozostała: Demokraci mogą być populistyczni lub instytucjonalni, ale rzadko obydwaj. Przenieśmy się do 2025 roku, a wzór powtarza się w ostrzejszym świetle. W Nowym Jorku Zohran Mamdani, demokratyczny socjalista i członek zgromadzenia stanowego z Queens, obalił byłego gubernatora Andrew Cuomo, aby zdobyć nominację na burmistrza Demokratów — nie do pomyślenia stało się rutyną. Jego platforma — bezpłatny transport, zamrożenie czynszów, publiczne sklepy spożywcze i podatek od Wall Street — brzmi jak manifest DSA bardziej niż przemówienie wyborcze Demokratów.

Mamdani nie zbudował trzeciej partii; przejął pierwszą. Jego maszyna kampanijna, napędzana przez małych darczyńców i media społecznościowe, ominęła tradycyjnych strażników partii. Rezultatem nie był tylko zamach w prawyborach — to była strukturalna luka. Po raz pierwszy w nowoczesnej pamięci establishment demokratyczny znalazł się zmuszony do obrony kapitalizmu przed własnym kandydatem. Nawet jeśli Mamdani przegra wybory powszechne, kooptacja już się powiodła. Debata się zmieniła. Podobnie jak Bryan przed nim, sprawił, że radykalne brzmiało nieuchronnie, a umiarkowane brzmiało nieśmiało. Kooptacja nie musi zdobywać urzędu — musi tylko wygrać narrację. Maszyna Kooptacji Każdy akt przejęcia partii podąża tym samym mechanicznym wzorem — i dzieje się to teraz szybciej, napędzane przez media cyfrowe i zmęczenie darczyńców. Kryzys Wiary – Baza przestaje wierzyć w stare hasła. „Zrównoważone budżety”, „nadzieja i zmiana”, „współczujący konserwatyzm”. Gdy te stają się memami, bramy są otwarte. Inwazja Zewnętrzna – Charyzmatyczny rywal wkracza — nie po to, by zniszczyć partię, ale by ją zdefiniować na nowo. Czyszczenie Prawyborów – Nowa frakcja wykorzystuje prawybory przeciwko urzędującym, wymuszając testy czystości ideologicznej. Przejęcie Instytucjonalne – Pracownicy, fundraisery i zespoły komunikacyjne się realignują. Marka aktualizuje się zanim platforma. Normalizacja – Wczorajsza herezja staje się jutrzejszą ortodoksją. Wszyscy udają, że zawsze tak było. Ta sekwencja powtarza się tak często, że można by ją nazwać algorytmem. Tea Party wykorzystała ją przeciwko elitom GOP; progresyści Mamdaniego stosują ją przeciwko demokratycznemu centrum. Polityka konsensusu to teatr. Przejęcie to prawdziwa gra. Dlaczego Konsensus Zawsze Przegrywa Konsensus jest powolny, niewidoczny i niepodzielny. Przejęcie jest szybkie, emocjonalne i wirusowe. Jedno działa przez komitety; drugie przez charyzmę. Nowoczesne ekosystemy medialne nagradzają spektakl, a nie stabilność. Algorytmy nie wzmacniają niuansów — wzmacniają powstania. Polityk, który potrafi zamienić walkę partyjną w moralną krucjatę, zawsze zagłuszy stabilną rękę, która tylko chce rządzić. To nie jest dysfunkcja; to adaptacja. Amerykański system dwupartyjny przetrwał dokładnie dlatego, że jest zbudowany tak, aby mógł być przejęty. Każda strona funkcjonuje jako odnawialna skorupa, czekająca na następną frakcję, która wleje się do środka. Dlatego nowe ruchy już nie zabijają partii — one je wchłaniają. „Demokratyczni Socjaliści”, „Republikanie MAGA”, nawet Rewolucja Reagana — wszystkie nowe wina w starych butelkach. Nowe Prawo Polityczne Zapomnij o konsensusie. Prawdziwe prawo amerykańskiej polityki to kooptacja przez przekonanie. Każdy udany buntownik — Goldwater, Reagan, Trump, Bryan, Mamdani — nie błagał swojej partii o zmianę; ogłosił, że już się zmieniła. Kiedy następny outsider zaatakuje bramy, establishment znów nazwie to chaosem. Historia nazwie to biznesem jak zwykle.