《Quan sát trẻ em Trung-Mỹ》 "Cho một lời giải thích" “…… nhưng bạn phải cho một lời giải thích.” “Bạn đừng nói với bố mẹ tôi.” “Bạn nghĩ xem bố mẹ bạn sẽ nói gì về bạn.” Có lần tôi đã phàn nàn với một người hẹn hò về mansplaining (chỉ việc nam giới tự cho mình là đúng và giải thích mọi thứ cho phụ nữ trong những tình huống không phù hợp, có thể gần giống với "thái độ cha" trong tiếng Trung) và tôi đã cố gắng giải thích cho anh ấy khái niệm "cho một lời giải thích", mới nhận ra rằng câu này rất phổ biến trong ngữ cảnh tiếng Trung nhưng lại không có một bản dịch tốt trong thế giới tiếng Anh. “Bạn nợ tôi một lời giải thích” “Bạn có thể biện minh cho ...(những gì bạn đã làm)” trong tiếng Anh là một cáo buộc cảm xúc rất mạnh, thể hiện rằng bạn đã vượt qua giới hạn, đã phạm lỗi và cần phải chịu trách nhiệm cho điều đó. Trong ngữ cảnh tiếng Trung, "cho một lời giải thích" thường là một điều hiển nhiên trong cuộc sống hàng ngày, không phải vì bạn đã làm sai, mà là vì bạn làm bất cứ điều gì, bạn đều phải cho người khác một lời giải thích. Nó không phải để hiểu bạn, mà là để xác nhận bạn có "đang trong tầm kiểm soát" hay không. Dù bạn chỉ muốn chuyển ngành, chuyển đến thành phố khác, hoặc kết hôn muộn hơn. Nghe có vẻ như một loại trách nhiệm, nhưng thực ra là sự giáo dục về sự tôn trọng cá nhân trong chủ nghĩa quyền lực tập thể kiểu Đông Á. KPI xã hội ngầm "cho một lời giải thích" này, từ các bà cô, bà dì đến bạn gái cũ của đồng nghiệp HRBP, có mặt ở khắp mọi nơi trong các mối quan hệ. Cũng như trẻ em không có quyền lựa chọn để được sinh ra, không phải mọi bậc phụ huynh đều phù hợp để trở thành cha mẹ. Nhưng vai trò xã hội của cha mẹ lại tự nhiên được trao cho quyền lực tuyệt đối gần như không bị kiểm soát, đặc biệt là trong xã hội Đông Á. Khi chúng ta đã quen với việc phải "giải thích" cho mọi bước đi, chúng ta cũng dần mất đi quyền "không cần giải thích". Và mỗi khoảnh khắc mất đi "quyền không cần giải thích" thực sự đang làm suy yếu cảm giác chủ động của chúng ta đối với thế giới và tính chủ thể của chính mình. Những người lớn lên thiếu tính chủ thể thường có hai hình thức: Một loại người luôn tự kể về bản thân, "Tôi như thế này vì tôi (bố mẹ/vợ/boss/công ty)..." "Tôi không có sự lựa chọn..." Logic cơ bản là dùng góc nhìn "Tôi bị..." để trốn tránh sự lựa chọn thực sự. Loại người thứ hai là yêu cầu giải thích một cách không phân biệt, thường xuyên chất vấn người khác "Tại sao bạn không cho một lời giải thích" "Bạn không nói có nghĩa là gì". Những người này không có cảm giác ranh giới trong cấu trúc cơ bản của họ vì trong quá trình lớn lên, ranh giới của bản thân họ chưa bao giờ được tôn trọng. Hai hình thức biểu đạt nhân cách khác nhau này thực sự đều xuất phát từ một quá khứ tương tự: họ không được phép sống chỉ vì bản thân. Tự do thực sự không phải là bạn có thể làm gì, mà là bạn không cần giải thích tại sao bạn làm. Quá trình trưởng thành, có thể là từ việc "liên tục phải giải thích cho người khác", chuyển sang "bắt đầu giải thích cho chính mình". Trong tiếng Anh có một từ tôi rất thích, gọi là "Unfuckablewith". Nó không có nghĩa là bạn không làm phiền ai cả, mà là bạn cuối cùng có thể bình tĩnh nói trong lòng: "Tôi làm điều này không cần phải hiểu, và không nợ ai lời giải thích." Dịch sang tiếng Trung có thể là "Mặc kệ bạn?" "Mặc kệ tôi?" 🤣 Chúc mọi người cuối tuần vui vẻ. Cố gắng cho "Quan sát" ra hàng tuần.

thêm: mansplaining thường là sức mạnh giới tính, "cho một lời giải thích" thì càng đúng hơn, mong mọi người biết đến 😭