Iedereens tijdlijn kan wel een pauze gebruiken van PvP of marktfluctuaties, dus laten we vandaag in deze lange post kijken naar lenen in het oude Rome. De Romeinen, hoewel onervaren en rustiek volgens moderne maatstaven, waren relatief doelgericht in hun financiële regelgeving. De meeste hiervan draaide om lenen, hoewel ze ook een duidelijke scheiding hadden tussen deposito's (die opnieuw gepand konden worden) en bewaring (die dat niet kon). Wat lenen betreft, was Rome niet immuun voor periodieke uitbarstingen van financiële onderdrukking — maximale rentevoeten (fenus uniciarium) werden opgelegd na een financiële crisis in het midden van de 300 voor Christus. Interessant genoeg is het onduidelijk uit hoe de oude Latijnse bronnen het verwoorden — het was ofwel 8,33% of 100% per jaar, afhankelijk van of het tarief maandelijks of jaarlijks werd geciteerd. 100% lijkt het meest waarschijnlijk, maar we weten het niet zeker. De Romeinen lijken allergisch te zijn geweest voor samengestelde rente, en autoriseerden perpetuo fenore (simpele rente) voorwaarden alleen in veel wetten. In feite verboden ze expliciet rente op rente in sommige gevallen. Dus een tarief dat per maand werd geciteerd was niet ongebruikelijk, wat volgde op de Griekse praktijken van die tijd. Op provinciaal niveau zien we meer divergentie, met sommige provincies (zoals in Klein-Azië) die samengestelde rente op leningen van meer dan een jaar termijn toestonden. Naarmate de tijd vorderde en de financiën langzaam complexer werden onder de late Republiek en vroege Keizerrijk, stopten de verboden op rente met verschijnen tijdens tijden van crisis. Maximale tarieven in de vorm van fenus uniciarium worden nog steeds vaak genoemd, en lijken zich te hebben gevestigd op 12% vanaf 51 voor Christus, hoewel sommige provincies hun eigen limieten hadden. Lezers zullen opmerken dat we meer dan 2000 jaar geleden al in een vertrouwd bereik voor rentevoeten komen (en dat wijst op de wijdverspreide financiële stress van de jaren '70 toen Babyboomers voor hun typische hypotheek betaalden). In middeleeuws Europa was het concept van de jubilee, wholesale schuldkwijtschelding, een grote hindernis voor een gezonde kredietcyclus. De Romeinen, tot hun eer, lijken niet betrokken te zijn geweest bij schuldkwijtschelding, maar kozen in plaats daarvan voor lichtere vormen van financiële onderdrukking zoals het annuleren van rente of het afdwingen van betalingsplannen. Een voorbeeld uit de Republikeinse tijd was om uitstaande schulden over 3 jaar te herstructureren, met een onmiddellijke betaling van 25% van de lening en daarna jaarlijkse betalingen. In de praktijk lijken leningen voor het grootste deel van de late Republiek en vroege Keizerrijk tussen de 4% en 12% te zijn geweest, met uitzondering van gevallen die flagrant woekerrente waren. Natuurlijk zijn de meeste lezers van deze post waarschijnlijk DeFi-gebruikers die behoorlijk immuun zijn voor het betalen of ontvangen van woekerrentes van 24, 48 of 60% (de Romeinen dachten in maanden, dus een niet-samengestelde rente zou veelvouden van 12 zijn, of 10 vóór de introductie van twee nieuwe maanden onder Julius Caesar). Een praktijk die bekend zou lijken voor DeFi is het gebruik van kredietintermediairs, hetzij in de vorm van zeer primitieve proto-banken of individuen die van de ene partij lenen en aan een andere uitlenen. Er was ook het wijdverspreide gebruik van "stichtingen" die typisch broederlijke of risicodelende organisaties waren die donaties aannamen en deze uitleenden totdat langlopende maar onvoorspelbare uitgaven (zoals begrafenissen) waren betaald. Zoals men zou verwachten, was er veel variatie in risicobeloningpositie onder intermediairs en stichtingen. We hebben veel gedocumenteerde gevallen waar tarieven van 6% en 11% in dezelfde tijd en plaats coëxisteerden, en zijn waarschijnlijk te danken aan de risicotolerantie van de kredietverstrekkers en hun typische tegenpartijen. Natuurlijk was de rijkdom van de late Republiek en de stabiliteit van het vroege Keizerrijk niet voor altijd. Uiteindelijk verslechterde de financiën in het lappendeken van middeleeuwse regimes die de complexiteit van de financiën moesten herontdekken die begon te ontwikkelen onder de Romeinen.

DeFi bevindt zich in een vergelijkbare positie als die late middeleeuwse ministers en financiers. Het heeft een honger en bereidheid om te experimenteren, maar is over het algemeen alle lessen vergeten die eraan voorafgingen. Dit betekent dat ze opnieuw ontdekt moeten worden — de debacle met Stream en Elixir vorige maand is een voorbeeld — zelfs terwijl er oprecht nieuwe vormen van financiële tools worden ontwikkeld.